สภาพบริเวณนั้นนั้นเป็นที่รกร้างพื้นที่ลุ่มต่ำ อุดมด้วยวัชพืช

บางส่วนเป็นที่ลุ่มมีน้ำขังอยู่ตลอด จึงเป็นที่มาของคำว่า หนองยวน

อันหมายถึงพื้นที่ลุ่มรับน้ำ ต่างยวนไหลมาลงแอ่งนี้

(ในภาพ แท่นบูชาพระตั่วแปะก๋ง)

เริ่มแรกสร้างเป็นเพิงเรือนหลังคาตับจากตั้งแต่ก่อนปีพุทธศักราช 2515

ต่อมา พระหลีเซียนจ้อ หรือ พระซาก๋ง ลงประทับทรง

ด้วยบุญบารมีของท่าน ชาวบ้านจึงบังเกิดความศรัทธามากยิ่งขึ้น

(ในภาพ ศาลเจ้าเปากง ตรัง)

ครั้งหนึ่งในปีพุทธศักราช 2517 นายกังฉายฮั้ว คหบดีชาวอำเภอควนเนียง จ.สงขลา

ได้เข้าพบพระหลีเซียนจ้อหลังเข้าพบแล้วจึงบังเกิดความศรัทธาเป็นอันมาก

(ในภาพ ป้ายนามศาล เปากงเก๋ง บูชาพระเปากง)

พระหลีเซียนจ้อได้ให้คำแนะนำการดำเนินชีวิตแด่ท่านหลายอย่าง

ทั้งเรื่องเรื่องส่วนตัวและเรื่องการงาน เช่น ชี้ช่องทางให้ท่านย้ายไปประกอบอาชีพหลักที่เมืองสตูล

ท่านก็ปฏิบัติตาม จนท่านประสบความสำเร็จเจริญรุ่งเรืองในชีวิต

(ในภาพ แท่นบูชาพระหนีเหล็กฮุด หรือพระสังขจาย)

ครั้งหนึ่งบริษัทของท่านซึ่งประกอบกิจการรับส่งสินค้าทางทะเล

ประสบภัยเรือสินค้าเกยตื้นนอกฝั่งที่ประเทศสิงคโปร์

หากไม่สามารถกู้ได้ทัน จะเกิดความเสียหายต่อสินค้าและบริษัทเป็นอย่างมาก

(ในภาพ บรรยากาศภายในศาล ส่วนกลางเป็นบ่อน้ำโยนเหรียญสะเดาะเคราะห์)

ท่านจึงกล่าวบนบานต่อพระหลีเซียนจ้อว่า

ถ้าหากสิ่งศักดิ์สิทธิ์สามารถช่วยท่านและบริษัทของท่าน

ให้กู้เรือได้ทันส่งมอบสินค้าครั้งนั้นแล้วท่านจะกลับมาสร้างศาลเจ้าที่เมืองตรัง

โดยคำแนะนำของพระหลีเซียนจ้อก่อนนั้นกล่าวให้ท่านสร้างศาลพระเปากง

(ในภาพ บรรยากาศภายในศาล)

ด้วยสิ่งศักดิ์สิทธิ์บันดาลหรือไม่ ก็ไม่มีผู้ใดสามารถทราบได้

ท่านและบริษัทของท่านสามารถกู้เรือได้ จัดส่งมอบสินค้าให้กับลูกค้าได้ทันกำหนด

นำความปิติปลาบปลื้มใจแก่ท่านและครอบครัวเป็นอันมาก

(ในภาพ แท่นบูชากลางพระเปากง)

ท่านจึงปรึกษาครอบครัวและ ภรรยาของท่าน นางตันเลี่ยนหิ้น

ทั้งคู่สามีภรรยามีความเห็นสอดคล้องกัน

จึงกลับมาสร้างศาลเจ้าเปากงตามคำแนะนำของพระหลีเซียนจ้อจนสำเร็จเสร็จสิ้น

(ในภาพ แท่นบูชาพระโพธิสัตย์กวนอิม)

ครั้งนั้นกระทำพิธีสมโภชเปิดศาลเจ้าอย่างยิ่งใหญ่

โดยส่งเทียบเชิญหลายศาลเจ้าในเมืองตรังให้มาร่วมพิธี

จัดขบวนแห่พระเปากงรอบตลาดเมืองตรัง

(ในภาพ แท่นบูชาพระกวนอูและพระรวม)

พร้อมประกอบพิธีลุยไฟ นำกิมซิ้นพระเปากงและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ต่างๆ

เข้าประดิษฐานไว้ภายในศาลเจ้าเปากงเป็นการถาวรในปีพุทธศักราช 2518

(ในภาพ แท่นบูชากลางพระเปากง)

นับจากนั้นกิจการศาลเจ้าก็เจริญรุ่งเรืองเป็นที่นับถือของสาธุชนเป็นอย่างมาก

ศาลเจ้ามีร่างทรงพระเปากงแล้ว 4 ท่านร่างทรงคนแรกชื่อ เกี่ยมโบ้ย

ต่อมาจึงเป็น ท่ามสร้าง แปะไขดำ และ นิวฮีดตัน ตามลำดับ

(ในภาพ เที่ยดบิ๋นบู่ซือ คติความความยุติธรรมของพระเปากง)

ต่อมาเมื่อราว 10 ปีก่อน กิจการศาลเจ้าบังเกิดซบเซา

ไม่ดำเนินการจัดงานประจำปีเป็นระยะเวลา 4 ปีติดต่อกัน

และกรรมการศาลเจ้าหลายท่านต่างทยอยลาออก

(ในภาพ บรรยากาศภายในศาลและบ่อฟ้า)

จวบถึงนายกเทศมนตรีนครตรังคนปัจจุบัน คุณชาลี กางอิ่ม

ท่านมีดำริฟื้นฟูกิจกรรมของศาลเจ้าเปากงขึ้นมาใหม่

ตามโครงการพัฒนาเมืองตรัง 4 ศาลเจ้าเก่าแก่

(ในภาพ บ่อฟ้าฮวงจุ้ยของศาล รับแสงสว่างและสิ่งดี)

เนื่องจากทำเลที่ตั้งของศาลเจ้าเปากงนั้นตั้งเด่นเป็นสง่า

ถ้าหากนั่งรถไฟถึงเมืองตรังแล้ว สามารถมองเห็นศาลเจ้าได้อย่างชัดเจน

จึงเปรียบเสมือนประตูบ้านหลังใหญ่ของเมืองตรัง

(ในภาพ ภาพถ่าย ผู้ก่อตั้งศาลเจ้า นายกังฉายฮั้ว ปัจจุบันถึงแก่กรรมแล้ว)

ปัจจุบันศาลเจ้าเปากงตั้งอยู่เชิงเขาหนองยวน

ทำเลชิดติดกับวัดมัชฌิมภูมิหรือชาวบ้านเรียก วัดหน้าเขา

ภายในรั้วด้านหน้ามีโรงลิเก สระน้ำสำหรับเลี้ยงปลา และแท่นบูชาฟ้าดิน

(ในภาพ ภาพถ่าย นางตันเลี่ยนหิ้น ภรรยาของนายกังฉายฮั้ว ให้ลูกหลานระลึกความดีของท่าน)

ด้านข้างเบื้องซ้ายของอาคารศาลเป็นศาลฮกเต็กบูชาพระตั่วแปะก๋ง

ศาลเจ้าที่ฝ่ายไทย และอาคารที่พักผู้ดูแลศาล

ด้านข้างเบื้องขวาของอาคารศาลเป็นอาคารโรงทาน

(ในภาพ ภาพเก่าเมื่อครั้งก่อสร้างศาลประมาณ 35 ปีก่อน)

ตัวอาคารศาลเจ้าเป็นศิลปะก่อสร้างโดยช่างชาวจีนในประเทศสิงคโปร์

ในปัจจุบันได้รับการฟื้นฟู ทาสีใหม่ วาดรูปศิลปะในพงศาวดารจีน

เช่น เปาเล่งถูกงอั้น สามก๊ก ไซอิ๋ว ซิยิ่นกุ้ย เป็นต้น

(ในภาพ ศาลเจ้าตั้งอยู่ในที่ลุ่มเป็นที่น้ำมายวนเจอกัน เป็นที่มาคำว่า หนองยวน)

ด้านหน้ามีประตูทางเข้าศาล 3 ช่องทาง

เหนือประตูบานใหญ่ด้านหน้ามีป้ายนามศาล

จารึกคำ เปากงเก๋ง ซึ่งระบุว่าเป็นศาลของพระเปากง

(ในภาพ อดีตผู้ก่อตั้งศาลเจ้าและกรรมการศาลในวันเปิดศาลเจ้าเมื่อ 32 ปีก่อน)

ภายในศาลด้านหน้ามีรูปปั้นขนาดใหญ่ของพระหนีเหล็กฮุดหรือพระสังขจาย

ตรงกลางศาลเป็นบ่อฟ้าหรือช่องเปิดโล่งระบายอากาศ

ด้านข้างฝาผนังทั้งสองมีบ่อเสือและบ่อมังกร

ตรงกลางศาลส่วนกลางเป็นบ่อน้ำสำหรับโปรยเหรียญสะเดาะเคราะห์

(ในภาพ บรรยากาศความคึกคักในวันเปิดศาลในอดีต)

ถัดไปเบื้องบนต่างระดับ ประกอบด้วยตั๋วพระ 3 แท่นบูชา

ได้แก่ แท่นบูชาส่วนกลางของพระเปากงมีรูปกิมซิ้นขนาดใหญ่

พร้อมองครักษ์บุ๋นและบู๊ อยู่เบื้องซ้ายและเบื้องขวาตามลำดับ

(ในภาพ บรรยากาศในวันเปิดศาลในอดีต มีการส่งเทียบเชิญพระมาจากที่ต่างๆมากมาย)